Ιούδας ο προδότης, Πέτρος ο αρνητής και ο .....ανώνυμος τρίτος μαθητής....

 1.Είναι ίδιον της ανθρώπινης φύσης να θέλει να προσωποποιεί τις συλλογικές ενοχές σε ένα άτομο. Το άτομο φορτώνεται τις συλλογικές ευθύνες, πεθαίνει στη θέση των πολλών και προκύπτει η συλλογική εξιλέωση.

2. Η διαδικασία του αποδιοπομπαίου τράγου περιγράφεται στο Λευιτικό ως εξής: καὶ λήψεται τοὺς δύο τράγους καὶ στήσει αὐτοὺς ἔναντι Κυρίου παρὰ τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου·  καὶ ἐπιθήσει Ἀαρὼν ἐπὶ τοὺς δύο κλήρους, κλῆρον ἕνα τῷ Κυρίῳ καὶ κλῆρον ἕνα τῷ ἀποπομπαίῳ.  καὶ προσάξειἈαρὼν τὸν τράγον, ἐφ᾿ ὃν ἐπῆλθεν ἐπ᾿ αὐτὸν ὁ κλῆρος τῷ Κυρίῳ, καὶ προσοίσει περὶ ἁμαρτίας· καὶ τὸν τράγον, ἐφ᾿ ὃν ἐπῆλθεν ἐπ᾿ αὐτὸν ὁ κλῆρος τοῦ ἀποπομπαίου, στήσει αὐτὸν ζῶντα ἔναντι Κυρίου, τοῦ ἐξιλάσασθαι ἐπ᾿ αὐτοῦ, ὥστε ἀποστεῖλαι αὐτὸν εἰς τὴν ἀποπομπήν, καὶ ἀφήσει αὐτὸν εἰς τὴν ἔρημον. Λευιτικό ΙΣτ 10

3. Ο Ιούδας σε πρώτο επίπεδο συμβολίζει τον Ιουδαϊκό λαό ( ήταν ο μόνος Ιουδαίος μαθητής) ο οποίος στα μάτια των χριστιανών έφερε όλο το μεσαίωνα το στίγμα της ενοχής για τη σταύρωση του Κυρίου. Στη φράση των Ιουδαίων Τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ' ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν² στερεώθηκε ο αντισημητισμός ακραία μορφή του οποίου ήταν , στον 20ο αιώνα το ολοκάυτωμα

4. Η προβολή είναι μηχανισμός άμυνας στη ψυχολογία. Με αυτό το μηχανισμό η δική μου ενοχή προβάλλεται με ασυνείδητο τρόπο στον άνθρωπο ή στην ομάδα στόχο.

5. Οι άμεσοι συν-ένοχοι που προβάλλουν την ενοχή τους στον Ιούδα

5Α Τότε οἱ μαθηταὶ πάντες ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον.³ Όλοι οι μαθητές έσπευσαν να κρυφτούν μόλις συνελήφθηκε ο Ιησούς για να σώσουν το τομάρι τους

5Β Η άρνηση του Πέτρου είναι γνωστή. Πώς βρέθηκε όμως ο Πέτρος στην αυλή του αρχιερέα; Ποιος τον έβαλε μέσα;

6. Ἠκολούθει δὲ τῷ Ἰησοῦ Σίμων Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος μαθητής. Ὁ δὲ μαθητὴς ἐκεῖνος ἦν γνωστὸς τῷ ἀρχιερεῖ, καὶ συνεισῆλθε τῷ Ἰησοῦ εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως· ὁ δὲ Πέτρος εἱστήκει πρὸς τῇ θύρᾳ ἔξω. Ἐξῆλθεν οὖν ὁ μαθητὴς ὁ ἄλλος, ὃς ἦν γνωστὸς τῷ ἀρχιερεῖ, καὶ εἶπε τῇ θυρωρῷ, καὶ εἰσήγαγε τὸν Πέτρον. Ιωάννης ΙΗ 15 -16

Ερωτήματα: 

Γιατί ο άλλος μαθητής κρύβεται στην ανωνυμία;

Τι σημαίνει η φράση ότι ήταν γνωστός του Αρχιερέα; Πόσο γνωστός δηλαδή;

Ποια η σχέση του ανώνυμου μαθητή με τον Καϊάφα;

Όταν όλοι οι άλλοι μαθητές κρύφτηκαν να σωθούν αυτός τι κάνει μέσα στην αυλή του Αρχιερέα;

Από το γεγονός ότι ο ανώνυμος μαθητής διατάζει τη θυρωρό να βάλει τον Πέτρο μέσα δεν είναι φανερό πώς ήταν «άνθρωπος του σπιτιού» και της εμπιστοσύνης του Οικοδεσπότη Καϊάφα;

Πώς μπορεί ένας μαθητής του Ιησού να είναι ταυτόχρονα άνθρωπος της εμπιστοσύνης του Καϊάφα ορκισμένου ανθρώπου του Θεανθρώπου;

Αφού οι μαθητές πλην του Ιούδα ήταν Γαλιλαίοι πως αυτός ο ανώνυμος μαθητής ήταν γνωστός του Καϊάφα που κατοικούσε μόνιμα στα Ιεροσόλυμα 150 χιλιόμετρα μακριά;

Γιατί οι άνθρωποι του Καϊάφα που προσπαθούν να εκμαιεύσουν από τον Πέτρο ότι ήταν μαθητής του Ιησού για να τον παγιδέψουν δεν κάνουν το ίδιο

για τον δεύτερο μαθητή; Μήπως γιατί ήταν δικός τους άνθρωπος;

Το παράδοξο του σημείου

 Ένα σημείο της ευθείας (Ε) εξ’ ορισμού υπάρχει και δεν υπάρχει.

Υπάρχει γιατί αναφερόμαστε σε αυτό και μπορούμε να το σημειώνουμε με ένα γράμμα.

Δεν υπάρχει γιατί ως αδιάστατο έχει μηδενικές διαστάσεις  ( μηδέν ύψος, μηδέν πλάτος,  μηδέν μήκος )

και άρα είναι ανύπαρκτο εφόσον δεν έχει όγκο, εμβαδόν ή μήκος.

Ποια η λύση του παράδοξου αυτού;

Το Λογικό αυτό παράδοξο αυτό είναι δημοσιευμένο στο βιβλίο του γράφοντος: Η Κοσμοθεωρία του Παρμενίδη, Εκδόσεις Power Publishing 2012 .

Δεν έχει αντιγραφεί από κανένα βιβλίο. Το σκέφτηκα όταν μελετούσα τα παράδοξα του Ζήνωνα και το κατέγραψα με άλλα 6 ανάλογα παράδοξα. 

Παρμενίδης ο πατέρας της Οντολογίας

   Η Οντολογία είναι η μελέτη του Όντος και  του μηδενός που είναι ο αντίποδας του. Αρχίζοντας από τον Ορισμό του δευτέρου, αποφατικά  φτάνουμε στο πρώτο και αντίστροφα. Α)  Κατά την Ελεατική Σχολή το Μη Ον είναι άνευ ουσίας, ανύπαρκτο. Τίποτε δεν μπορεί να προέλθει από αυτό, ούτε μπορούμε να το ορίσουμε, ή να το περιγράψουμε ή να μιλήσουμε γι’ αυτό με τον τρόπο που μιλούμε για το υπαρκτό.  Μη Ον = ανυπόστατο, απερίγραπτο, αδιανόητο, οδός άβατη, μηδέν και στο κοινωνικό επίπεδο,  η  ατεκμηρίωτη δόξα των θνητών

 Β) Ο χώρος  αποτελεί μέρος της δομής  της ενιαίας ύπαρξης, δηλαδή του Όντος.

 Γ) Ο Παρμενίδης. πρεσβεύει τον  απόλυτο μονισμό τους  Όντος

 Δ) Το Ον ορίζεται ως  ενότητα, η μόνη αυτό-ύπαρξη, άφθαρτο, συνεχές, αυθύπαρκτο, αιτιοκρατικό,  αιώνιο, πλήρες και συνολικά αμετάβλητο.

Ο Παρμενίδης περιγράφει το Ον στο Ποίημα του «Περί φύσεως». Τα χαρακτηριστικά του παρμενίδειου ΄Όντος είναι:

 Α)  Η περιγραφή του Όντος προσομοιάζει με την αποφατική χριστιανική θεολογία περί του ενός Θεού. Η Via Negativa , η αρνητική οδός προσεγγίζει το άφατο ορίζοντας  τι δεν είναι και όχι θετικά, εφόσον η ουσία του Όντος είναι απροσπέλαστη.

 Β) Το Ον είναι αγέννητο, αΐδιο, άχρονο και αιώνιο, άφθαρτο και αμετάβλητο, ενιαίο και αδιαίρετο, απόλυτα μοναδικό (ένα) και ακίνητο ως σύνολο. 

Γ) Η ακινησία προκύπτει ως λογική αναγκαιότητα που αναγκάζει το Ον να μένει μαζί , ακλόνητο και ατρεμές. Ο μαθητής του Παρμενίδη, ο Ζήνωνας, με τα περίφημα παράδοξα του, προσπάθησε να αποδείξει την ακινησία της ύπαρξης. Ως παράδειγμα παραθέτουμε το παράδοξο της άπειρης διχοτόμησης:

Υποθέστε, είπε ο Ζήνωνας, ότι θέλετε να ταξιδέψετε από το σημείο Α στο σημείο Β. Για να το κάνετε πρέπει να περάσετε από το μέσο του ΑΒ και έστω ότι ονομάζουμε το μέσο του Γ. Για να διανύσουμε όμως το ΑΓ πρέπει πρώτα να περάσουμε από το μέσο του και έστω Δ το μέσο του ΑΓ.

Για να καλύψω όμως το ΑΔ πρέπει να περάσω από το μέσο του και η διαδικασία διχοτόμησης των ευθυγράμμων τμημάτων  μπορεί να συνεχιστεί για πάντα, επεκτεινόμενη στον άπειρο χρόνο. Για να καλύψω λοιπόν το ΑΒ θα πρέπει να περάσω από άπειρα σημεία, το οποίο απαιτεί άπειρο χρόνο. Άρα η κίνηση είναι αδύνατη, αφού η κάλυψη πεπερασμένου διαστήματος, οσοδήποτε μικρού, χρειάζεται άπειρες επιμέρους μετακινήσεις οι οποίες απαιτούν συνακόλουθα άπειρο χρόνο. Άλλα Ζηνώνεια Παράδοξα: ο Αχιλλέας και η Χελώνα, Η αδυναμία κίνησης του βέλους     «Η οιστός φερομένη έστηκεν»

Δ) Περαιτέρω το ΟΝ ορίζεται κατά Παρμενίδη ως τέλειο και περατό, δηλαδή πεπερασμένο, αλλά και σφαιρικό, εφόσον η σφαίρα και ο κύκλος προσομοιάζουν την  τελειότητα ενώ το άπειρο ορίζει τη χαοτική ατέλεια. 

Ε) η απόλυτη αλήθεια. Το  Ον, είναι ασυνδύαστο (αφού δεν υπάρχει κάτι πέραν αυτού)  και μη διασπώμενο λόγω ενότητας που το δεσμεύει. 

Ζ) Το Ον είναι Ομοιογενές.  Δεν έχει μέρη ούτε διαφοροποιείται κατά τμήματα γιατί αυτό θα διασπούσε την ενότητα του. Η) Υπάρχει μια οδός έρευνας του Όντος, που οδηγεί σε  μια αληθή  περιγραφή της αυτό-ύπαρξης. Για το μύστη η έρευνα του Όντος είναι η επίπονη λογική αναζήτηση που η Θεά καλεί τον Παρμενίδη να ακολουθήσει.

 «τό γάρ αυτό νοειν έστιν τε καί είναι». Ταύτιση Είναι και νόησης; . 

Α) Πρόκειται ίσως για το μέγιστο Δόγμα της Παρμ. φιλοσοφίας: Ταύτιση Είναι και Νόησης (Το γάρ αυτό νοειν έστιν τε καί είναι) Το ΕΙΝΑΙ νοούμενο  αποτελεί τη μόνη οδό προς τη γνώση και την αλήθεια. 

Β) Η ύπαρξη του κόσμου είναι αλληλένδετη με το νου που νοεί (συλλογίζεται, σκέφτεται). Ο κόσμος είναι μια σκεπτο-μορφή αδιανόητη χωρίς το νου. Όπως δεν υπάρχει τηλεοπτική εικόνα χωρίς τηλεοπτικό δέκτη, έτσι και το Ον «χάνεται» μόλις εκλείψει ο ύστατος νους που το νοεί.

  Γ) Σκέψη, νόηση και ύπαρξη συνυπάρχουν σε ένα αιώνιο σφιχταγκάλιασμα, σαν  εραστές σε αιώνια, ατελεύτητη συνουσία. Ο κόσμος υπάρχει, (κατ’ ακρίβεια πρέπει να λέμε Είναι)  γιατί τον σκεπτόμαστε. Χωρίς τη νόηση καμιά προσέγγιση της ύπαρξης δεν μπορεί να γίνει. 

Δ) Συνακόλουθα η λογική σκέψη είναι το φως του κόσμου. Φωτίζει αυτό που υπάρχει και το ελευθερώνει από τα σκοτάδια της λήθης.

Ο Παρμενίδης αναφέρει ότι «μηδέν δ’ ουκ έστιν·» και «ου γάρ μήποτε τουτο δαμη ειναι μή εόντα»·   Πώς προσδιορίζονται από την Ελεατική Φιλοσοφία οι έννοιες του Μηδενός, του Μη Όντος και της «ανερμάτιστης δόξας των θνητών; 

Α) Όπως έχουμε ξαναπεί ο Παρμενίδης πλησιάζει το Μη Ον/μηδέν αποφατικά. Προσδιορίζει τι δεν είναι. 

Β)  Δεν μπορούμε να πούμε τι είναι το Μηδέν, γιατί αν το κάναμε τότε θα του δίναμε οντότητα, υπόσταση που προφανώς δεν έχει. 

Γ) το Μη Ον δεν ταυτίζεται με τον κενό χώρο, που είναι κενός κατά σύμβαση, αφού πιστεύεται ότι καλύπτεται από την λεπτότατη ουσία του αιθέρα. (Πέμπτη ουσία)

Δ)Είναι αδιανόητο και ασύλληπτο στη νόηση. Απροσδιόριστο, ανύπαρκτο, απροσπέλαστο και λεκτικά απερίγραπτο. Ε) Οι άνθρωποι κάνουν συχνά λάθος γιατί δέχονται άκριτα το αντιφατικό ως ορθό. Έτσι δίνουν υπόσταση στο ανυπόστατο και λανθασμένα νοούν το μηδέν ως Είναι.

 Ε) Συνακόλουθα η δόξα των βροτών είναι αναξιόπιστη γιατί αναμειγνύει το Είναι με το μηδέν χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι το ένα αναιρεί το άλλο.   Μοιάζει με την περιπλάνηση στο χώρο χωρίς πυξίδα. Οι θνητοί κάνουν κύκλους και επιστρέφουν στην αφετηρία, δηλαδή στο μηδέν.

Τα ανωτέρω δηλώνουν και οι στίχοι  6.8-9 που τονίζουν την καταστροφική αυτή πλάνη. οις τό πέλειν τε καί ουκ ειναι ταυτόν νενόμισται κου ταυτόν, πάντων δέ παλίντροπός εστι κέλευθος 6.8-9 Δηλαδή: ταυτίζουν την ύπαρξη και την ανυπαρξία γι’ αυτό άπρακτοι επιστρέφουν στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησαν. 

Ζ) Οι απόψεις του «ποιμνίου», περί των πραγμάτων είναι ασαφείς, ανολοκλήρωτες, ρευστές, διφορούμενες, νεφελώδεις. Εστιάζονται οι άνθρωποι στα φαινόμενα και ξεχνούν τα νοούμενα. Μόνο βλέπουν αυτό που λάμπει, πιστεύουν αυτό που θωπεύει το αυτί τους, αγγίζουν και πιάνουν το πολύχρωμο περιτύλιγμα με το επιτηδευμένο σχέδιο, χωρίς να ερευνούν τι υπάρχει στο εσωτερικό. Δεν κρίνουν, ούτε συγκρίνουν, ούτε νοούν, συνακόλουθα επί της ουσίας δεν κατανοούν, γιατί το μυαλό τους είναι βαρύ από την πνευματική ραθυμία.

Ηράκλειτος: Αποφθέγματα με διαχρονική αξία, πετράδια μιας αξιόλογης κοσμοθεωρίας

   Εντρυφώντας  στα ψήγματα του  Συγγράμματος Περί Φύσεως που σώθηκαν σταχυολογούμε τα ακόλουθα πολύ σημαντικά χωρία που αποκαλύπτουν τη σοφία του Ηράκλειτου  

 Α)« εκ πάντων εν και εξ ενός πάντα.» Δηλώνει ότι ο κόσμος είναι ενότητα και συνάμα πολλαπλότητα. Σημαίνεται η βαθύτερη ενότητα του Παντός παρά την φαινιμενική διάσπαση του κόσμου σε άπειρα επιμέρους όντα

Β)  « Ο Άναξ, ου το μαντείον έστι το εν Δελφοίς, ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά σημαίνει» και « φύσις δε καθ’ Ηράκλειτον κρύπτεσθαι φιλεί.» Η πορεία προς τη γνώση δεν είναι περίπατος, είναι αίνιγμα, μόχθος, επίπονη εξερεύνηση, μύηση, σκληρή ισόβια προσπάθεια, ένα ταξίδι οδυσσειακών διαστάσεων. 

Γ) Κόσμον τον δε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, αλλ’ ην αεί και εστίν και έσται πυρ αείζωον, απτόμενον μέτρα και αποσβεννύμενον μέτρα.» . Ο κόσμος αυτός που είναι ο ίδιος για όλους, δεν έχει αρχή και τέλος είναι πυρ αείζωο (ζωντανή, αθάνατη  φωτιά!) που μεταβάλλεται συνεχώς, όμως με  μέτρο, όχι χαοτικά και ασύνταχτα, με βάση τη συμπαντική νομοτέλεια 

  Δ) « Ήλιος γαρ ουχ υπερβήσεται μέτρα. Ει δε μη, Ερινύες, μιν Δίκης επίκουροι εξευρήσουσιν.» « Ο φυσικός νόμος δεν παραβιάζεται ατιμώρητα ούτε από τους θεούς πόσο μάλλον από τους ανθρώπους. Η ύβρις (έπαρση) με την αρχαία ελληνική έννοια τιμωρείται ως θανάσιμο αμάρτημα. «ὕβριν χρὴ σβεννύναι μᾶλλον ἢ πυρκαϊήν». Καλύτερα να καταπνίγεις την ύβρη παρά την πυρκαγιά τονίζει ο σκοτεινός φιλόδοφος 

Ε) « οδός άνω κάτω μια και ωυτή» Ο ανήφορος και ο κατήφορος είναι ο ίδιος δρόμος. και« ταυτό τ’ ένι ζων και τεθνηκός και εγρηγορός και καθεύδον και νέον και γηραιόν. Τάδε γαρ μεταπεσόντα εκείνα έστι  κακείνα πάλιν μεταπεσόντα ταύτα.»  Το ίδιο πράγμα είναι στον άνθρωπο η ζωή και ο θάνατος, η εγρήγορση και ο ύπνος, τα νιάτα και τα γηρατειά: γιατί αν αυτά τα πράγματα αλλάξουν γίνονται εκείνα, και αν εκείνα πάλι αλλάξουν γίνονται αυτά » Δηλώνεται ρητώς η ουσιαστική ενότητα των αντιθέτων, η συναλληλία και  η αλληλοσυμπλήρωση τους. 

Ζ) « Πόλεμος πάντων μεν πατήρ έστι, πάντων δε βασιλεύς, και τους μεν θεούς έδειξε τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε τους δε ελεύθερους.» Η συνεχής πάλη (κίνηση – μεταβολή ) δημιουργεί και καταστρέφει τα πάντα τόσο σε κοινωνικό όσο και σε φυσικό επίπεδο. 

Η)« του δε λόγου τουδ’ εόντος αεί αξύνετοι γίνονται άνθρωποι και πρόσθεν ή ακούσαι  και  ακούσαντες το πρώτον. Και «εἷς ἐμοὶ μύριοι, ἐὰν ἄριστος ἦι» Το Λόγο, που είναι όπως τον περιγράφω, μας λέει ο Ηράκλειτος, ποτέ δεν τον καταλαβαίνουν οι άνθρωποι, ούτε πριν τον ακούσουν, ούτε κατόπιν. ( Αδυναμία των πολλών να φτάσουν στην γνώση ) Ο μύστης αξίζει δέκα χιλιάδες ανίδεους ανθρώπους 

Θ »Εδιζησάμην εμεωυτόν» Ζήτησα την αυτογνωσία και μέσω αυτής έμαθα τον κόσμο. (Ενότητα μικρόκοσμου και μακρόκοσμου )

 Ι «μάχεσθαι χρὴ τὸν δῆμον ὑπὲρ τοῦ νόμου ὅκωσπερ τείχεος.» Ο λαός πρέπει να υπερασπίζεται το νόμο όπως τα τείχη της πόλης. Στο σημείο αυτό ο Ηράκλειτος μου θυμίζει το Σωκράτη που ήπιε το κώνειο και δεν απέφυγε το θάνατο για να τιμήσει το νόμο της πόλης που τόσο αγαπούσε.

 ΙΑ) «Ήθος ανθρώπω δαίμων». Το ήθος του ανθρώπου ορίζει τη μοίρα του, είναι το πεπρωμένο του.  Εάν μη έλπηται ανέλπιστον, ουκ εξευρήσει. Αυτός που είναι δυνατός και δεν χάνει την ελπίδα του, μπορεί να πετύχει και το φαινομενικά αδύνατο.