Χίλωνας Ο Λακεδαιμόνιος μέρος Β

 (Διογένης Λαέρτιος, Βίοι Φιλοσόφων, Α 71 – 73 )

Στο Χίλωνα αποδίδεται το ακόλουθο δημοφιλές τραγούδι που τραγουδούσαν στα συμπόσια. «Στο πέτρινο ακόνι μπορείς να ξεχωρίσεις το αληθινό χρυσάφι από το ψεύτικο μέταλλο που λάμπει χωρίς να είναι χρυσός. Όμοια στη δοκιμασία φανερώνεται ο χαρακτήρας των καλών ανθρώπων από τους κακούς»

Προς το τέλος της ζωής του πίστευε ότι συνειδητά είχε υπερασπιστεί τον νόμο και δεν τον είχε παραβιάσει σχεδόν ποτέ. Μόνο το ακόλουθο γεγονός είχε σε αμφιβολία. Κάποτε έπρεπε να δικάσει ένα φίλο του. Επειδή ούτε τον νόμο ήθελε να παραβεί ούτε όμως ήθελε να δικάσει το φίλο του τον παράπεμψε σε ένα άλλο δικαστή, ο οποίος τον αθώωσε. Έτσι ούτε το νόμο παραβίασε, ούτε το φίλο του καταδίκασε.

Ο Χίλωνας είχε προφητικά προβλέψει ότι πολλά κακά θα προέλθουν στη Λακωνία από το νησί των Κυθήρων. Είχε πει για το νησί. Μακάρι να μην υπήρχε ή να είχε την τύχη της Ατλαντίδας. Η πρόβλεψη του επαληθεύτηκε στους Περσικούς Πόλεμους όταν ο Δημάρατος¹ συμβούλεψε τον Ξέρξη να καταλάβει τα Κύθηρα αντί να δώσει τη μάχη στη Σαλαμίνα. Ευτυχώς για τους Έλληνες ο Ξέρξης δεν άκουσε τη συμβουλή του. Η στρατηγική θέση των Κυθήρων φάνηκε και στον Πελοποννησιακό πόλεμο, όταν ο Νικίας αντιλαμβανόμενος τη στρατηγική θέση του νησιού το κατέλαβε και προξένησε πολλά δεινά στους Σπαρτιάτες, όπως αφηγείται ο Θουκυδίδης,.

Ο Σπαρτιάτης σοφός, όπως και οι συμπατριώτες του λακώνιζε². Ο Αρισταγόρας ο Μιλήσιος³ ονόμαζε τον τρόπο ομιλίας του Χιλώνειο.  Λέγεται ότι η καταγωγή του έφτανε από την ιερατική οικογένεια του Βράγχου που ίδρυσε το Ιερό των Βραγχιδών⁴. Ο Χίλωνας πέθανε την εποχή της 52^ης Ολυμπιάδας⁵ όταν ο μυθοποιός Αίσωπος βρισκόταν στην ακμή του. Με βάση όσα αναφέρει ο Έρμιππος βρισκόταν στην πόλη της Ηλείας Πίσα, αναμένοντας τα αποτελέσματα των αγώνων. Όταν ήρθε ο γιος του και του είπε ότι ήταν Ολυμπιονίκης στο αγώνισμα της Πυγμαχίας τον αγκάλιασε και τον φίλησε. Από την υπερβολική συγκίνηση που ένιωσε πέθανε συνεργούσης και της μεγάλης ηλικίας του.

Ο Διογένης έγραψε το ακόλουθο επίγραμμα για το Χίλωνα.: Σ’ ευχαριστώ φωσφόρε Πολυδεύκη⁶ που ο γιος του Χείλωνα /νωπό κότινο αγριελιάς στην πυγμαχία κέρδισε/ και ο πατέρας του έσβησε όλο χαρά βλέποντας στεφανωμένο το παιδί του/ μακάρι και εγώ κάποτε να αξιωθώ τέτοιο χαρούμενο θάνατο/

Η Σπάρτη τίμησε το μεγάλο τέκνο της με άγαλμα στο οποίο γράφτηκε η ακόλουθη επιγραφή:Η Σπάρτη η δοξασμένη στους πολεμικούς αγώνες γέννησε το σοφό Χίλωνα/ που απ’ τους επτά σοφούς πρώτος στη γνώση ήταν.

Στον Χίλωνα αποδίδεται το ρητό ότι η « εγγύηση είναι το προοίμιο της συμφοράς». Επίσης σε επιστολή του στον Περίανδρο τον τύραννο της Κορίνθου τον αποτρέπει να ασχοληθεί με εκστρατεία στο εξωτερικό όταν η εξουσία του στην πατρίδα του ήταν τόσο επισφαλής. Καταλήγει λέγοντας « καὶ τῆνον τυράννων εὐδαιμονίζω ὅστις κα οἴκοι ἐξ αὐτὸς αὑτῶ κατθάνῃ.⁷

Σημειώσεις

1.       Εξόριστος Βασιλιάς της Σπάρτης (Βασίλευσε μεταξύ 510 π.Χ. και 492 π.Χ.). Εξορίστηκε με την κατηγορία του Μηδισμού. Κατέφυγε στην αυλή του βασιλιά των Περσών Ξέρξη τον οποίο ακολούθησε ως σύμβουλος στην εκστρατεία του εναντίον της Ελλάδας.

2.       Μιλούσε λίγο και με νόημα.

3.       Τύραννος της Μιλήτου την εποχή της Ιωνικής επανάστασης

4.       Αναφέρεται στο ναό του Απόλλωνα νοτίως της Μιλήτου.

5.       572 – 569 π.Χ.

6.       Ένας των Διοσκούρων, προστάτης των Πυγμάχων

7.       Καλότυχος ο τύραννος που θα πεθάνει από φυσικό θάνατο στο σπίτι του